So Manga Wata a Babay o Nabi (s.a.w)

So Manga Wata a Babay o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam)

(1) So Zainab (Radiallaho ‘Anha):

Sekaniyan so kaka a wata a babay o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) a inimbawata ko ika lima ragon oriyan o kiyapaka-pangaroma niyan, ko masa a telo-polo ragon a omor iyan. Somiyoled sekaniyan ko Islam go miyapangaroma o thenged iyan a so Abul-As Bin Rabi. So kiyapalii ron na tanto niyan a inizakit taman sa miyawapat sekaniyan ko kiyapho-oni ika-walo ragon ko Hijrah. So karoma niyan na somiyoled mambo sa Islam na siyono iyan sekaniyan sa Madinah. Mimbawata sekaniyan sa sakatao a wata a mama a so Ali, ago sakatao a wata a babay a so Omamah. So Ali na miyawapat ko bibiyag pen so Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam). Giyangkaya a Ali ay aped o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) a khokhoda ko onta ko kiyasoled iyan oriyan o kiyatabana niyan sa Makkah.

Lalayon tano pekhabatiya sa Hadith sangkoto a bagowa raga a pembawa ko Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) igira somiyodod ko Sambayang; giyaya so Omamah, a wata a babay o Zainab (r.a.). Miyakapaginetao sekaniyan sa miyathay ko oriyan o kiyawapat o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam). So Ali (r.a.) na piyangaroma niyan sekaniyan ko oriyan o kiyawapat o Fatimah (r.a.) – a paganay a karoma niyan. Miyapanothol a soden so Fatimah (r.a.) ko kakhawapat iyan na aya niyana-I inithanan. Da siran mbawata ago so ‘Ali (r.a.). Oriyan o kiyawapat o Ali (r.a.) na miyapangaroma sekaniyan pharoman o Mughirah Bin Naufal, a misabap rekaniyan a mimbawata siran sa sakatao a wata a mama a aya ngaran niyan na so Yahya. Miyawapat sekaniyan ko ika lima-polo ko Hijrah.

(2) So Ruqayyah (Radiallaho ‘Anha):

Inimbawata sekaniyan ko ika telo ragon a kinimbawataan ko Zainab (r.a.) ko masa a telo-polo ago telo ragon a omor o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam). Miyapangaroma sekaniyan o Utbah a wata a mama o Abu Lahab, a bapa o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam), ogaid na da siran pen makaperembanga na minitoron so Surah Al-Lahab. So Abu Lahab na tiyalowan niyan so manga wata iyan a mama a so Utbah ago so Utaibah (a miyakapangaroma ko Umme Kulsum, a isa pen a wata a babay o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam)) na miyatharo iyan kiran:

“Taman sa di niyo talaken so manga wata o Muhammad, na di aken den pagilain so manga paras iyo.”

Tiyalak iran so manga karoma iran. Oriyan o kiyatabana sa Makkah, na so Utbah na somiyoled ko Islam. So Ruqayyah ko oriyan o kiyanda-I ron na miyapangaroma o ‘Usman (r.a.). Giyangkoto a thiwalaya na tomiyogalin siran sa Habasha sa miyakadowa.

Iphoon ko kiyapaka langkapa o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) ko manga Sahabah a nomanayao sekaniyan sa sogo-an o Allah ko kathogalin niyan sa Madinah, na tomiyogalin siran [a manga Sahabah] sa Madinah ko onaan pen o da katogalin o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam). So ‘Usman ago so Ruqayyah na miyakatogalin siran ko onaan pen o da kapaka-oma o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) sangkoto a inged. 

Sii ko kiyathidawa sa ‘Badr’ na miyasakit so Ruqayyah (na giyoto den I miyataros a inikawapat iyan). So Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na pitharo iyan ko ‘Usman a thalimbagak sa Madinah a phanizakiten niyan so Ruqayyah. So totholan ko kiyapakataban sa ‘Badr’ ba inirampay sa Madinah ko masa a so manga tao na gi-I mbabaling ko inikoboren ko Ruqayyah (r.a.) Giyoto-I sabap a so Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na di makadadarepa ko kinikoboren rekaniyan.

Sakatao a wata a mama a inimbawata iyan sa Habasha. Inibetho rekaniyan so Abdullah na aya mimbaloy a temos o ina iyan, ogaid na miyawapat ko ika pat ragon ko Hijrah, ko masa a nem ragon a omor iyan.

(3) So Umme Kulsum (Radiallaho ‘Anha):

Ika telo sekaniyan a wata a babay o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam). Miyapangaroma sekaniyan o Utaibah a wata a mama o Abu Lahab, ogaid na da siran pen makaperembanga na tiyalak sekaniyan o Utaibah ko oriyan o kinitoronen ko Surah Al-Lahab sa lagid o kiya-aloy niyan. Oriyan o kiyatalaka niyan non na so Utaibah na somiyong ko Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na pimbababsa-an niyan sa marata. So Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na inipaninta iyan sekaniyan sa kiyapangeniya niyanon sa:

“Ya Allah! Sogo-a Ngka so isa ko manga aso Ngka a ken niyan sekaniyan!”

So Abu Talib, a da soled ko Islam, na miyalek sangkoto a paninta na miyatharo iyan ko Utaibah:

“Daden a kaphakalidas ka imanto.”

Miyaaloy ka so Utaibah na mo-onot ko Abu Lahab ko kakhokonggoy ran a pezong siran sa Syria. So Abu Lahab na minsan pen da paratiyaya, na miyatharo iyan ko manga ped iyan:

“Ipekhalek aken so paninta o Muhammad. Omani isa na pagipaten tano angkaya a wata aken.”

Domikha siran ko satiman a darepa a babalingan a madakel a arimao. So manga tao na initambak iran so manga roran niran na sii ran piyakatorog so Utaibah ko liyawaw niyan, na so manga ped iran na sii siran miyakatorog ko melibeta-on. Satiman a arimao a miyaka-oma sangkoto a gagawi-I na piyangebao niyan langon so manga tao a khitotorogen ko melilibeta ko tambak. Oriyan niyan na tipak iyan so manga tao na riya-ot iyan so Utaibah. Miyaka-kisek sekaniyan ogaid na so arimao na miyapota iyan non den a olo niyan. Tanto den a kinanglan a di tano kaarasan so manga tao a pekhababayaan o Allah. So Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na miyapanothol iyan so Allah a gii Niyan tharoon (a makapopon sa Hadith Qudsi):

“Sa tao a makiperido-ay ko manga ginawai Aken na sabenar a thawagen Aken sekaniyan a rido.”

Oriyan o kiyawapat o Ruqayyah (r.a.) na so Umme Kulsum (r.a.) na miyapangaroma o ‘Usman (r.a.) sii ko Rabbu Al-Awwal ko ika telo ragon ko Hiijrah. So Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na miyatharo iyan:

“Inibegay aken so Umme Kulsum a mapangaroma o ‘Usman a sogo-an o Allah.”

Miyawapat sekaniyan ko bolan a Sha’aban ko ika siyaw ko Hijrah a da a wata iyan. Oriyan o kiyawapat iyan na so Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na miyaaloy a miyatharo iyan:

“Apiya aya den a wata aken a manga babay na magatos katao, na langon aken siran pakipangaroma ko ‘Usman (zosokli), anda den-I kawapat o isa.”

(4) So Fatimah (Radiallaho ‘Anha):

So Fatimah (r.a.) na ika pat ago aya ari-ari a wata a babay o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) go aya “Olowan o manga Ba-I ko Sorga” na inimbawata ko paganay a ragon o Nabuwwat, ko masa a sekaniyan (a Nabi) na pat polo ago isa ragon a omor iyan. Miya-aloy a so ngaran a Fatimah (maana miyakalidas ko apoy) na initoron o Allah. Miyapangaroma sekaniyan o ‘Ali (Radiallaho ‘Anho) ko ika dowa ragon ko Hijrah na aya kiyapakathapi iran ko Ali (r.a.) na sii ko oriyan o miyakapito olan ago sapolo ago lima gawi-i. Mararani sapolo ago lima ragon a omor iyan na so Ali na dowa polo ago isa sangkoto a kiyapaka-thapi iran. Sii ko langon a wata o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na sekaniyan so tanto ron a pekhababayaan o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam), igira aden a zongowan niyan (a Nabi) na sekaniyan (a Fatimah (r.a.)) na ron mori-mori modas na igira miyaka-mbalingan na aya-on mona-pona malao. So kiyatharo-a o Ali (r.a.) ko pamikiran niyan sa kaphangaromaa niyan na piphanon niyan ko Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na pitharo iyan ko Ali (r.a.):

“So Fatimah n aped ko lawas aken. Sa tao a pakamboko-on niyan na miyapaka-mboko ako niyan.”

So Ali (r.a.) na piyakalipatan niyan angkoto a pamikiran niyan sa kapendoway niyan ko kabibiyagiyan (a Fatimah). Oriyan o kiyawapat iyan na piyangaroma niyan so pakiwataan niyan a Omamah (r.a.), sa lagid den o kiya-aloy niyan sangkaya a katotondogana-i a manga lekatan.

Mararani nem olan ko oriyan o kiyawapat o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na miyasakit so Fatimah (r.a.). Miyaka-isa alongan na miyatharo iyan ko oripen niyan:

“Khabaya ako phaigo. Kowaan akongka sa ig.”

Miphaigo sekaniyan na somiyambi sa nditaren. Inisogo iyan a so iga-an niyan na tago-on sa look a walay. Miniga sekaniyan a so paras iyan na ma-adap sa Qiblah a o-olonan niyan a kawanan a palad iyan, na miyatharo iyan:

“Phatay ako imanto.”

Sakhelad na miyada sekaniyan. So temos o Nabi (Sallallaho ‘Alaihi Wasallam) na minitaros ago khitaros nggolalan ko mbawataan niyan (a Fatimah). Telo katao a wata iyan a manga mama ago telo katao a manga babay. So Hasan (r.a.) ago so Husain (r.a.) na inimbawata siran ko ika dowa ago ika telo rago ko kiyapakathapi iran. So Muhassan (r.a.) a ika telo a wata a mama na inimbawata ko ika pat ragon ko Hijrah ogaidn na miyarapas.

So Ruqayyah (r.a.), a paganay a wata iyan (Fatimah) a babay, na miyarapas pen, sa giyoto-I sabap a da sekaniyan mapanothol ko bandaran o tothol. So ika dowa a wata iyan a babay a Umme Kulsum na aya minimbanaya iyan na so ‘Umar (r.a.), mimbawata siran sa sakatao a wata a mama a so Zaid go sakatao a wata a babay a so Ruqayyah. Sii ko kiyawapat o ‘Umar (r.a.) na so Umme Kulsum na miyapangaroma o Aun Bin Ja’far ogaid na da siran mbawata. Oriyan o kiyawapat iyan na so pagari niyan a Muhammad Bin Ja’far na piyangaroma niyan sekaniyan. Aden a inimbawata iran a babay, a miyarapas pen. Apiya so Muhammad na miyawapat ko kazisii niyan (Ruqayyah) sa donya na miyapangaroma sekaniyan peman o ika telo a pagari iran a Abdullah Bin Ja’far (r.a.), ogaid na da siran mbawata. Miyawapat sekaniyan ko kababaloy niyan a karoma o Abdullah. So wata iyan a Zaid na miyawapat pen sangkoto a gawii na dowa siran den a inikobor. So Abdullah, so Aun, ago so Muhammad na miya-aloy den a wata siran o Ja’far (r.a.) ago manga pakiwataan o Ali (r.a.)

So Zainab, a ika telo a wata babay o Fatimah na miyapangaroma o Abdullah Bin Ja’far na dowa a inimbawata iran a mama aya ngaran niran na so Abdullah ago so Aun. Sii ko oriyan o kyawapat iyan (Zainab) a kiyapangaroma-a niyan ko pagari niyan a Umme Kulsum.

So Ali (r.a.) na madakel a minimbawata iyan ko manga karoma niyan ko oriyan o Fatimah (r.a.). Miyapanothol a manga telo-polo ago dowa a manga wata iyan. So Hasan (r.a.) na sapolo ago lima a manga wata iyan a mama ago walo a wata a babay, na so Husain (r.a.) na aya wata iyan na nem katao a manga mama ago telo katao a manga wata a babay.