Wudhu / Abdas
Wudhu: So kapangonab so lawas a inisogo o Allah a makaayon sa Sunnah o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) sii ko kaplompiyo bago zambayang.
So Allah na pitharo Iyan sa Qur’an (sii ko marani a maana niyan):
“Hay so miyamaratiyaya, igira ithindg iyo so sambayang, na onabi niyo so manga paras iyo, go so manga lima niyo taman ko manga siko; go sapowa niyo so manga olo niyo; go (onabi niyo) so manga ai niyo taman ko dowa boko a ai.”
[Al-Maidah:6]
So Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) na miyatharo iyan: “Di tharimaan o Allah so sambayang o siran oto a da abdas iyan”
So abdas na wajib sii ko:
1.Sambayang
2.Tawaf
3. Kakapti sa Mus-Haf (Qur’an)
So abdas na Mustahab ko langowan a oras. Miyatharo o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) “Ago da a manosiya a lalayon magabdas inonta so Mu’min”
So Manga Kapiyaan o Abdas:
1.So abdas na pulopiyo sa manga dosa
2.So abdas na iphakaporo o miyamaratiyaya.
3. So abdas na tanda o miyamaratiyaya a pud ko Ummah o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) sii ko Alongan a Maori.
4. Pukhababayaan o Allah so manga oripen Niyan a lalayon lompiyo odi na magabdas
Ago madakul pun…
SO OKIT O KINGGOLALANUN O ABDAS
1.Niyyah: So kapakapag-ikhlas o pamikiran ago so poso a ipenggolalanen ka a sowat-sowat ka ko Allah. Giya-i na didun kailangan o matharo sa matanog.
2.Mapasad oto na tharoon so “Bismillah”
3.Onaban so manga kemer sa makatlo ped so manga pageletan o manga kemer. Pagpho-on sa kawanan na talondogon so diwang.
4. Pamomog sa makatelo
5. Lompiyo-on so ngirong sa kaileka ko ig phoon ko kawanan a lima na isenga a gamiten so diwang a lima.
6. Onaban so paras sa makatlo pho-on sa phagtoan sa bok sa beneng taman sa oriyan o sompa.
7. Onaban so manga makatlo so lima ipho-on sa manga kemer taman sa siko. Pagpho-on sa kawanan na talondogon so diwang.
8. Pagipoon so olo sa makaisa. Basaan bo so lima na ipagipo sa olo phoon sa onaan taman sa kaposan a phatoan o bok na phakakasoyin peman sa onaan o olo. Aya den i kapaoma o lima sa onaan o olo na ithalondogon so kapelompiyo-i ko tangila sa makaisa.
9. Pelopiyowan so manga a-i sa makatelo iphoon sa kemer o a-i taman sa boko o a-i. Pagpho-on sa kawanan na talondogon so diwang.
SO SARAT O KINGGOLALANEN O ABDAS
1.Niyyah
2. Lompiyo a ig na taralbi a kenaba piyamanekhaw odi na kinowa sa piyakaokit sa marata
3. So kibagaken odi na makowa-on so manga gamit a okit o di kaphakasoled o ig sa lawas, kanoko ago bok datar o cutex, wax, gel, lana ago manga datar iyan
4. So kinggolalanen ko Istinja (kapelompiyo a penggamiten so ig) odi na Istijmar (da ig) igira miyasong sa desel odi na miyakatiti.
Thanodan: Di khatarotop so abdas o satiman bo sa miyaaloy na di minggolalan.
SO MANGA TARALBI A PENGGOLALANEN KO KAPAGABDAS
1.So kapelompiyo ko paras ped-on so kapamomog ago kawnabi ko ngirong.
2. So kapelompiyo ko manga kemer ago lima iphoon sa kemer taman sa siko.
3. So kaponasa ko olo ago dowam-bala a tangila.
4. So kapelompiyo so manga a-i taman sa boko o a-i.
5. So kapaka-tondog-tondog o kapagabdas.
6. Di khapakay so kapagabdas na kawanan na miyasendod so kiyapatalondog o kapagabdas sa diwang. Datar iyan na kiyalimpiyowan so kawanan oriyan niyan na miyamara bo daan na obo makatalondog so diwang.
SO MANGA SUNNAH O KAPAGABDAS
1.So onaan o kapelompiyo pasin o manga kemer sa makatelo bago magabdas.
2. So kagamit sa siwak ko kapamomog sa ig.
3. So kapelompiyo sa makatelo inonta so kaipowa ko olo sa makaisa.
4. So kapelompiyo sa sompa.
5. So kapelompiyo-a ko pageletan o manga kemer o lima ago so a-i.
6. So kapagepho-on sa kawanan talondogon so diwang
SO KAKHABINASA O ABDAS
1.So katiti, kasong sa desel, makatot, makawma so basa ko ba-i ago makaliyo so semilya o mama
2. So kapakaliyo o titi odi na marezek sa ped a khaliyowan iyan sa lawas datar o tao a kiyaoperaan.
3. So kapakatorog, kada-i sa tanod ago miyaka-inom sa datar o beer.
4. So kakapeti ko pribado a awrah odi na lawas a da misasapengon.
5. So kakan sa onta.
