Al-Isra ago Al-Mi'raj

Al-Isra ago Al-Mi'raj

{So piyakamemesa a kagagawi-i a kiyapakasongowa o Allah ko Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) sa Masjid phoon sa Makkah taman sa Masjid Al-Aqsa sa Jerusalem [Al-Isra]  ago a kiyapakapanik o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) sa langit.}

Sii ko masa a so Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) na mithagompiya sekaniyan ki khiphanolonen iyan ko Agama oriyan o kaprastaon o manga ridoay o Agama, na aden a kagagawii a lomilintad so langowan na miyawla-ola so piyakamemesa sii ko kawiya-wiyag o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam), giyoto so Al-Isra ago Mi’raj.

 سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا 

“Soti so (Allah a) piyakalalakaw Niyan so oripn Iyan (a Mohammad) ko kagagawii phoon ko Masjid Al-Haram sii ko Masjid Al-Aqsa, so piyakandaklan Ami sa mapiya so mliliyota on, - ka phakaylayn Ami skaniyan ko manga tanda Ami: Mataan! a so Allah so Pphakan´g, a Pphakaylay.”

[Surah Al-‘Isra 17:1]

Madakel ko manga Ulama na da iran pagayon-ayoni o anda so kiyawla-ola o Al-Isra wal Mi’raj. So sabaad na aya tindeg iran na so kiyawafat o bapa iyan (s.a.w.) a Abu Talib, so peman so sabaad na so kiyawafat o darodopa iyan a Khadijah (Radiallaho ‘Anha). So peman so sabaad na kataya so tindeg iranon:

1.Miyatharo a so kagagawii a Isra na miyawla-ola ko gawii a kiyabaloy o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) a Nabi o Allah na giyaya so tindeg a makapopoon ko At-Tabari.

2. Miyatharo a miyawla-ola so Al-Isra wal Mi’raj sii ko ikalima ragon a kababaloy niyan a Nabi na giyaya so tindeg o Imam An-Nawawi ago Al-Qurtubi.

3. Miyatharo a miyawla-ola so Al-Isra wal Mi’raj sii ko kagagawii o ikadowapolo ago pito ko bolan a Rajab ko ikasapolo ragon a kababaloy niyan (s.a.w.) a Nabi na giyaya so tindeg o Al-‘Allamah Al-Mansoor Furi.

4.Miyatharo a miyawla-ola sii ko ikasapolo ago nem olan a da niyan (s.a.w.) pen kapakawma sa Madinah sii ko bolan a Ramadhan a ikasapolo ago dowa a kiyabaloy niyan (s.a.w.) a Nabi.

5.Miyatharo a miyawla-ola ko dowa olan a da niyan (s.a.w.) pen kapakawma sa Madinah, bolan a Muharram sii ko ikasapolo ago telo ragon a kababaloy niyan (s.a.w.) a Nabi

6. Miyatharo a miyawla-ola saragon a a da niyan (s.a.w.) kapakawma sa Madinah, sii ko bolan a Rabi’ul Awwal a ikasapolo ago telo ragon a kababaloy niyan (s.a.w.) a Nabi.

So kiyaaloya ko miyawna a telo a tindeg na sabap ko kiyawafat o darodopa iyan (s.a.w.) a so Khadijah (Radiallaho ‘Anha) sii ko bolan a Ramadhan, sii ko ikasapolo ragon a kababaloy niyan (s.a.w.) a Nabi, a so kiyawafat iyan na dapen minggolalan so lima a waqto a sambayang. Na so kiyawajib o lima waqto a sambayang minisogo sii ko kagagawii o Al-Isra.

So peman so telo a miyalamba a tindeg na da miyatoon a mabager a daleel iyan inonta so miya-aloy sa Qurah a Al-Isra a miyanggolawla ko miyawri a manga ragon a kababaloy a Nabi o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam)

Piyanothol o Ibn Qayyim (Radiallaho ‘Anhu): Ko kagagawii, somiyong so Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) sa Baytul Maqdis sa Jerusalem iphoon sa Masjid Al-Haram. Sii ko pageletan o kapakanaw ago katotoroga rakaniyan na kiyalkaan so atep o walay niyan sa Makkah na miyakawma so Jibril (‘Alayhis Salam) a ped iyan so Mikaeel ago so Israfeel (‘Alayhimus Salam), sa maawid siran sa datar a palanggana a bolawan sa likaan o Jibril (‘Alayhis Salam) so rareb iyan sa inonaban iyanon so poso iyan na pino iran a ‘ilmo ago paratiyaya. Piyakada iran sa pangangayamen a pembethowan sa Al-Buraq (maputi a pangangayamen a datar o koda) a ped iyan so Jibril (‘Alayhis Salam) na miyanog siran sa Baytul Maqdis (Masjid Al-Aqsa). Initambed iyan (s.a.w.) so Al-Buraq sii ko matiboron a datar o sising a matatago ko paytaw o Masjid.

Somiyoled sekaniyan (s.a.w.) sa Baytul Maqdis sa Jerusalem na miyawma niyan roo so manga Nabi. Taros a mizambayang siran ped so manga Nabi sa sekaniyan i Imam. So kiyapakapasad iran zambayang na inenatan sekaniyan o Jibril (a.s.) sa inomen a pakabereg, gatas ago teneb taros sa aya kinowa o Rasulullah (s.a.w.) na so gatas sa tig o Jibril (a.s.) a “miyapili ka so iniganat sa Dalem a Kandang, o peman o miyapili ka na so pakabereg na sabnar a khadhadag so Ummat ka.” 

Na mapasad oto na kiyaptan sekaniyan o Jibril (‘Alayhis Salam) sa lima sa miyangimporoan siran sa kababaan a pangkatan o langit. So Jibril (‘Alayhis Salam) na ini-odas iyan so Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) a makasoled taros a kiyalkaan na miyakasoled sekaniyan (s.a.w.). Miyaylay niyan roo so Adam (‘Alayhis Salam) na somiyalam sekaniyan sa kalilintad sa simbag mambo o Adam (‘Alayhis Salam) so salam iyan, a pzaksian iyan so kababaloy a Nabi o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam). Piyaki-ilay rekaniyan (s.a.w.) o Allah so manga niyawa o manosiya a zasagorompong a siran so phamakasorga ko mbawataan o Adam na sa diwang na zasagorompong so manga manosiya a phamaka-Naraka ko mbawataan o Adam.

Mapasad oto na miyangimporo-an siran ko Jibril (a.s.) sa ikadowa Langit na miyawma iran so Nabi Yusuf (‘Alayhis Salam) [a wata o Zakariyyah] ago so Nabi ‘Isa (‘Alayhis Salam) [a wata o Maryam], taros a siyalam iyan siran na simbag iran mambo so salam iyan, a pzaksian iran so kababaloy a Nabi o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam).

Na mapasad oto na miyangimporoan siran ko Jibril (a.s.) sa ikatelo a Langit taros a miyawma iran roo so Nabi Yusuf (‘Alayhis Salam) na siyalam iyan sa simbag mambo o Nabi Yusuf (a.s.) so salam, a pzaksian iyan so kababaloy a Nabi o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam).

Mapasad oto na miyamngimporoan siran ko Jibril (a.s.) sa ikapat a langit na miyawma iran roo so Nabi Idris (‘Alayhis Salam) na siyalam iyan sa simbag mambo o Nabi Idris (a.s.) so salam, a pzaksian iyan so kababaloy a Nabi o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam).

Mapasad na miyangimporoan siran ko Jibril (a.s.) sa ikalima a langit na miyawma iran roo so Nabi Haron (‘Alayhis Salam) na siyalam iyan sa simbag mambo o Nabi Haron (a.s.) so salam, a pzaksian iyan so kababaloy a Nabi o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam).

Mapasad na miyangimporoan siran ko Jibril (a.s.) sa ikanem a langit na miyawma iran roo so Nabi Musa (‘Alayhis Salam) na siyalam iyan sa simbag mambo o Nabi Musa (a.s.) so salam, a pzaksian iyan so kababaloy a Nabi o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam).

Na so kiyalpasa o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) ko Musa (‘Alayhis Salam) na miyakasghad sekaniyan na inisha-an ingkainoto na tig iyan a: “Giyanan so Muhammad (s.a.w.) a siyogo o Allah sii ko Ummat a oriyan aken na mas madakel a phakasoled sa Sorga a Ummat iyan adi saken”. [tanto a malay limo so manga Nabi ko manga Ummat iran sa di siran di melalawana o antaway madakel a phakasoled sa Sorga ko manga Ummat iran]

Mapasad oto na miyangimporoan siran ko Jibril (a.s.) sa ikapito a langit na miyawma iran roo so Nabi Ibrahim (‘Alayhis Salam) na siyalam iyan sa simbag mambo o Nabi Ibrahim (a.s.) so salam, a pzaksian iyan so kababaloy a Nabi o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam).

Oriyan niyan na iniporo sekaniyan (s.a.w.) sa Sidratul Muntaha (mala a kayo [lotus tree] a sisii sa kawanan o Allah a di pelepasen o manga Malaikat). Roo na piniki-ilay rekaniyan so Al-Baytul Ma’mur (walay a di zambayangan sa ikapito lapis o langit, roon pezoled so pitopolong gibo [70,000] a manga Malaikat gawi gawii a sa miyawri kiran na diden phakakasoy taman sa di mawma so Alongan a Mawri, maana salakaw so 70,000 a zoled imanto a gawii na salakaw peman so zoled a 70,000 mapita).

Oriyan oto na iniporo sekaniyan (s.a.w.) ko Allah sa piyakarani sekaniyanon sa taman aya karani niyanon na datar o pageletan a dowa pana odi na mas marani pen. Iniwahi rekaniyan o Allah so kisogoon ko Ummah o Rasulullah (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam) a lima polo (50) a sambayang ko oman gawii. Oriyan iyan na miyanog sekaniyan (s.a.w.) sa kiyasagadan iyan so Nabi Musa (a.s.) na pitharo iyan: “Antonay inisogo reka o Kadnan ka?” Tig o Rasulullah (s.a.w.): “Limapolo a sambayang ko oman gawii”. Tig o Musa: “Kasoy ko Kadnan na pangniyang ka on a lebati Niyan ka di khagaga o Ummat ka”. Na dominingil sekaniyan ko Jibril (a.s.) sa datar oba phangni sa mosawir taros sa  mitinyas so Jibril (a.s.) a maana Oway! Na komiyasow sekaniyan sa iniporo sekaniyan o Jibril (a.s.) sii ko Allah. Piyangni niyan a lebati Niyan taros sa libatan sa sapolo.

Na miyanog peman sa siyagadan iyan pharoman so Musa (a.s.) na pitharo iyan peman a pikilebati niyan pharoman taros sa komiyasow peman so Rasulullah (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam) na miyaparak sa miyakapira pira maka-kasoy ko Allah sa puro taman sa miyabaloy a lima a wakto oman gawii. Sa kiyapakasagad iyan (s.a.w.) peman ko Musa (a.s.) na pitharo ron o Musa (a.s.) a “pikilebateng ka” na somimbag sekaniyan (s.a.w.) a “tanto ak den a pkhaya ko Kadnan aken o ba ken pikilebati ogaid na mapiya den aya”.

Miyaaloy i Ibn Qayyim so mbida bida a tindeg a kiyaylaya niyan ko Kadnan, ago miyaaloy ko katharo o Ibn Taymiyyah so datar ini. Ogaid na so kiyaaloya sa kiyaylaya niyanon sa mata na daden a miyatoon a mabager a daleel sa apiya so manga Sahabah na da iran pen maaloy.

Pitharo o Allah:

“Oriyan iyan na miyakarani (so Jibril ko Mohammad), go domiyazg” [Surah An-Najm 53:8] Somiyaaloy a “miyakarani” sa ayat na kenaba so miyakarani a miyaaloy sa Surah Al-Isra. Maana so miyakarani a miyaaloy sa Surah An-Najm na so kiyapakarani o Jibril (a.s.) ago so kiyapanog iyan.

Sii ko kiyalalakaw o Rasulullah (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam) ko kagagawii a Al-Isra wal Mi’raj na madakel a miyaylay niyan ago miyawla-ola a piyakamemesa. Ped sii na giyaya manga khaaloy:

1. Kiyapili niyan ko inipaganaon a gatas.

2.Miyaylay niyan so pat a lawasayg sa Sorga: dowa a maylay ago dowa a mitatapok. So dowa lawasayg a maylay na so Nile ago so Euphrates a mapephemaana angkoto a kaylaya on na mipephanolon iyan ago maphakalangkap iyan sa lopa ago sa inged so manga manosiya a phanolon sa agama Islam. Ogaid kenaba aya maana niyan na so ig a ipthoga iyan na pthoga a phoon sa Sorga.

3. Miyaylay niyan so Malaikah a so Malik a tomothonggo ko Naraka, sekaniyan na kenaba pzinga ago di khaylay ko paras iyan oba khababaya.

4. Miyaylay pen o Rasulullah (s.a.w.) so Sorga ago so Naraka.

5. Miyaylay niyan so siran oto a pheken iran so tamok o manga wata ilo a aden a manga ngari iran a datar o manga ngari o onta a aya iphagami iran ko manga modol iran na apoy a miyakariga sa kayaw niyan a pelambas taman sa manga pitot iran.

6.Miyaylay niyan so manga pheken iran so Riba a manga ala i tiyan sa di siran den makaphagalibet ko katatagoan kiran sabap ko di iran khagaga so kapened iyan raot sa zagadan siran o manga pagtaw o Fir’awn sii ko kazoled iran ko apoy taros a ndapoan siran roo sa apoy.

7. Miyaylay niyan so manga kawlit a karne a manga pipiya ago so manga miyawsang a manga ado a karne. Pheken iran so manga ado ago miyawsang a karne na ipembhagak iran so manga pipiya a karne.

8. Miyaylay iyan so manga babae a phikipangraw iran ko salakaw a mama so manga wata iran a kenaba wata o mama, siran a manga babae na khisasambir siran sa Naraka a aya misasambir na so manga suso iran.

Miyatharo i Ibn Qayyim: “So kiyapita iyan na piyanothol o Rasulullah (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam) so manga pinikiilay ron o Allah. Ogaid na baden kiyawmanan sa piyakambokhag iran so Rasulullah (Sallallahu ‘Alaihi Wasallam). Iniiza iranon antonaa so mambebetad a liyo o Baytul Maqdis sa Jerusalem na piyanothol iyan kiran sa langon a piyanothol iyan na daden a phakasangkaan sabap sa langon den benar so piyanothol iyan. Oriyan oto na piyanothol iyan a aden a manga onta a phoon sa Jerusalem sabap ko kakhawiyagan na pitharo iyan kiran antonaa oras a kaphakawma o manga Onta sa Makkah taros a benar den a miyakawma mambo so manga onta sii ko oras a miyapanothol iyan. Ogaid na da kawmani so pararatiyaya o manga kapir sa manga tanda a piyanothol iyan kiran.”

 وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيراً,  وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِن بَعْدِ نُوحٍ وَكَفَى بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرَاً بَصِيراً

“Na igira a kabaya Ami a kabinasa Ami ko phagingd, na sogo on Ami so manga nakoda rkaniyan (a nggolalan ko manga rasol) na ndarowaka siran roo; na mapatot on so katharo (a siksa): Na binasaan Ami skaniyan sa tarotop a kabinasa. Na madakl a bininasa Mi ko manga pagtaw a miyaoriyan o Noh. Na makatatarotop so Kadnan ka sii ko manga dosa o manga oripn Iyan a Kaip a Pphakaylay.”

[Al-Isra 17:16-17]

Al-Isra wal Mi'raj

Sheikh Abu Nauman Abdur-Raheem

So Siksa o Naraka Jahannam

So Siksa o Naraka Jahannam

So Allah na tanto ko maontol sa amay ka miyatangked a mbalasan Niyan so manosiya sii ko mapiya a galebek o iyan ago simba niyan na so den so Sorga i imbalas Iyan non, na amay peman ka marata so galebek na aya mambo a imbalason na so siksa a domadaiton na so marata a siksa na aya badal iyan so Naraka.

“..na pananggilai niyo so apoy a aya itagon iyan na so manga manosiya ago so manga ator! - a inithiyakap ko di phamaratiyaya.”

[Al-Baqarah 2:24]

Darpa a Naraka (Apoy)

An-Nar, giya-i so basa a Arab a Naraka a maana apoy a makadeg. Darpa a diden khaosog ago diden khapno ko nganin a phagologenon a kabaya iyan na thotongen iyan langowan taman. Darpa a siksa ko Alongan a Mawri a tanto a madakel i ingaran datar o:

• Al-Hawiyah – Landeng a madalem
• As-Sa’eer  - Somosokhayaw sa kadeg
• Ladhaa – Phanotong ko kobal o olo
• Saqar – Apoy a makadeg a daa pelambaan iyan inonta thotongen langon
• Al-Hutaamah – Phrorothek a apoy a somosorazab sa kadeg
• Al-Jaheem – Apoy a phanotong

  يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِن مَّزِيدٍ

“Sii ko alongan a tharoon Ami ko Jahannam: "Ba ka miyapno?" Na tharoon iyan: "Ba adn a khiyoman?"

[Qaf 50:30]

Darpa a aden a paytaw niyan. Pitharo o Allah:

 لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِّكُلِّ بَابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسُومٌ

“Pito a pinto iyan: Oman i isa pinto na adn a bagian iyan kiran a sabaad a misesenggay.” 
[Al-Hijr 15:44]

Khatoon so Naraka sa “Sijjin” a sii sa tanto kababaan o pito lapis a dunya a dodonon so tanto a marata a inged.

So Jahannam na tatankalan iyan so manga taw a pziksaan iyan ko langowan a katampar, sa skaniyan oto a naraka na dempas ago tanggob a apoy. Pitharo o Allah a:

إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا لاَ تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلاَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ ,

وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُجْرِمِينَ . لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ

“Mataan a so siran oto a piyakambokhag iran so manga tanda Ami ago pithakaboran iran na di kiran khalkaan so manga pinto o langit ago di siran phakasold ko sorga sa taman sa di makasold so onta ko pso o ragom, sa datar oto a mbalasan ami so manga baradosa, adn a rk iran ko Jahannam a manga igaan ago so atag iran na manga sapng a apoy, datar oto a mbalasan ami so manga pananakoto”

[Al-A’raf 7:40-41]

Daradat o Naraka (Apoy)

Datar o Sorga a aden a daradat iyan, so mambo so Naraka Jahannam na aden mambo a daradat iyan. Omani isa a daradat sa Naraka na aden a khibabalingon a aden a mababa so siksa on na aden a daden mambo a lawan o siksa on.

وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُواْ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ

“Na rk o oman i isa so manga daradat ko pinggolawla iran: Ka da ko Kadnan ka i ba Niyan kalilipati so gi iran nggolawlaan.”

[Al-‘An’am 6:132]

  إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِيراً

“Mataan! a so manga monapik na sii ko darpa a pithamanan a mababa ko naraka: Go ding ka siran dn mitoon sa phananabang”

[An-Nisa 4:145]

Aya khaantapan o siran oto a manga monafik na so den miyakarata-rata a darpa sa Naraka. So darpa a miyakaolad-olad ago miyakadalem-dalem sa Naraka. So kadalem iyan na pito-polo ragon a iplalag on. Tanto ini ko miyalibo-liboteng na saden sa taw sa makambalingon na tanto mambo ko mikhaitem-item. Pitharo o Allah:

  وَالَّذِينَ كَسَبُواْ السَّيِّئَاتِ جَزَاء سَيِّئَةٍ بِمِثْلِهَا وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَّا لَهُم مِّنَ اللّهِ مِنْ عَاصِمٍ كَأَنَّمَا أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِّنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً أُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

“Go adn a bagian o siran a minggagalbk ko manga rarata a balas a marata, a lagid iyan: Go kakoloban siran sa kahinaan: da a makalinding kiran ko (siksa o) Allah: Lagid oba kiyakoloban so manga paras iran, sa sabaad ko gagawii a miyangirngkirm: Siran man i manga taw ko naraka: Siran na ron siran on dn makakakal!”

[Yunus 10:27]

  إِذَا أُلْقُوا فِيهَا سَمِعُوا لَهَا شَهِيقاً وَهِيَ تَفُورُ

“Amay ka pamozangn siran on na makan´g siran on sa dalg a skaniyan na phlikabo” 
[Al-Mulk 67:7]

   فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ,  وَظِلٍّ مِّن يَحْمُومٍ 

“Khatago ko mayaw, go phlikabo a ig, Go along, a bl a maytm”

[Al-Waqia’ah 56:42-43]

Itagon ko Naraka (Apoy)

يَأ يُها الذِيْن ءَامَنُوا قُوْ أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيْكُمْ نَارًا وَقُوْدُ هَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلـَئِكَةٌ غِلاَظٌ شِدَادٌ لاَ يَعْصُوْنَ اللَّهَ

مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ

“Hay miyamaratiyaya, lidasn iyo so manga ginawa niyo go so taalok rkano ko apoy a aya itagon iyan na so manga manosiya ago so manga ator, a pakisisiyap ko manga malaikat a manga babasng, a manga babagr, di iran zangkaan so Allah ko sogoan Iyan kiran, go inggogolalan iran so ipzogo kiran.”

[At-Tahrim 66:6]

Nditaren sa Naraka (Apoy)

 سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٍ وَتَغْشَى وُجُوهَهُمْ النَّارُ

“So manga nditarn iran na tombaga a plangga, go mikokolob ko manga paras iran so apoy”

[‘Ibrahim 14:50]

 فَالَّذِينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّن نَّارٍ يُصَبُّ مِن فَوْقِ رُؤُوسِهِمُ الْحَمِيمُ

“Na so miyamangongkir, na khasnggayan siran sa nditarn a apoy phangododn ko poro o manga olo iran so phlikabo a ig.”

[Al-Hajj 22:19]

Manga siksa ko siran oto sa Naraka

So manga taw a mbalingan sa Naraka na siran oto so da pamaratiyaya ago piyakambokhag iran so katharo o Allah, so mga Sogo o Allah, inonotan iran so Shaitan ago so manga kabaya o ginawa iran. 

 وَالَّذِينَ كَفَرواْ وَكَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا أُولَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

"Na so siran a da pamaratiyaya, go piyakambokhag iran so manga ayat Ami, na siran man i manga taw ko naraka; sa ron siran on dn makakakal."

[Al-Baqarah 2:39]

  وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسْوَدَّةٌ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْمُتَكَبِّرِينَ

“Na sii ko alongan a qiyamah na maylaing ka so siran a miyamamokhag makapantag ko Allah; a so manga paras iran na miyamangintkintm; ba da a matatago ko naraka Jahannam a darpa a bagian o manga takabor?”

[Az-Zumar 39:60]

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْنَاهُمْ جُلُودًا غَيْرَهَا

 لِيَذُوقُوا الْعَذَابَ , إِنَّ اللهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمًا

“Mataan a so siran oto a siyanka iran so manga tanda ami na matatankd a pagiyaon ami siran ko apoy sa oman matotong so manga kobal iran na sambian ami sa manga kobal a salakaw ron ka aniran kataan-taami so siksa, mataan a so Allāh I na miyaadn a Mabagr a Maongangn”

[An-Nisa 4:56]

So kapephakagdam na sii matatago ko kobal ko pageletan iran ago so sapo, sa so soled o sapo ko lawas na maito a kapephakagdam iyan, sabap roo na oman matotong so kobal na sambian o Allah sa salakaw ron ka an iran magda-gedam so kasakit o siksa, sa giyankanan a tindeg na benar a da sankaanon. So kasakit o siksa na mapzimalaw o manosiya a pziksaan a oba aden a khizanggar iyan ko kasiksaan iyan, apiya so den so lokes iyan antawaa ka wata iyan pagari niyan, na izanggar iyan on asar ka di masiksa.

  وأَنَّ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَاباً أَلِيماً

“Na mataan! a siran a di mapaparatiyaya ko akhirat, na mithiyagar Kami sa bagian iran a siksa a malipds.”

[Al-‘Isra 17:10]

  لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِي إِلَيْهِ لَيْسَ لَهُ دَعْوَةٌ فِي الدُّنْيَا وَلَا فِي الْآخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ

"Matatangkd a so ipthawag iyo rakn skaniyan na da a khatarima iyan a pangni sii sa doniya, go da sii sa akhirat; go mataan! a sii tano phakandod ko Allah; na mataan! a so manga malawani na siran i manga taw ko naraka!”

[Ghafir 40:43]

وَعَدَ الله الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ

“Inidiyandi o Allah ko manga monapik a manga mama, go so manga monapik a manga babay, go so manga kapir so apoy ko Jahannam: Makakakal siran on - giyoto i khabolosan iran: Na pimorkaan siran o Allah, go adn a bagian iran a siksa a tatap”

[At-Tawbah 9:68]

 وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُم مِّنْ عَذَابِهَا كَذَلِكَ نَجْزِي كُلَّ كَفُورٍ

“Na so miyamangongkir na bagian iran so apoy ko naraka Jahannam: Di siran i thaman, ka oba siran mamatay, go di kiran phakakhapn so siksa on. Lagid man oto a kambalasi Ami ko oman i miyongkir!”

[Fatir 35:36]

So manga da pamaratiyaya na khaden siran sa Naraka sa taman sa taman, di siran phamatay sa dayon sa dayon, ago di siran khaoyag sa kapipiya ginawa. Sakamaoto na khagdam iran so tanto a karegen ago di iran den magedam so kapipiya ginawa. Pitharo o Allah:

 لَهُم مِّن فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِّنَ النَّارِ وَمِن تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذَلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ يَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ

“Rk iran ko kaporoan iran so milapilapis a apoy, go sii ko kababaan iran so milapilapis (a apoy): Giyoto man na ipphangangalk oto o Allah ko manga oripn Iyan - (pitharo Iyan): "Hay manga oripn Ko! na onoti Ako niyo!"

[Az-Zumar 39:16]

  إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَا وَأَغْلَالاً وَسَعِيراً

“Mataan! a Skami na pithiyagaran Ami so miyamangongkir sa manga rantay, go manga patong, go kadg.”

[Al-‘Insan 76:4]

خُذُوهُ فَغُلُّوه  ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ, ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً فَاسْلُكُوهُ 

(Tharoon o Allah:) "Kowaa niyo na sangkalii niyo skaniyan, Oriyan iyan na so naraka Jahim na sombo niyo ron; Oriyan iyan na so rantay a aya karawa iyan na pito polo hasta, na zokharn iyo ron!"

[Al-Haqqah 69:30-32]

Miyakapoon ko Abu Hurayrah (Radiallahu ‘Anhu) a so Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) na pitharo iyan: “Giya apoy niyo aya sa dunya a so pembiyagen iyo na sagintas ko pito polo gintas o kayaw o Naraka Jahannam” Na pitharo iran: “Ibt ko Allah ka amay ka datar anan na phakaampel hay Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam)”. Na pitharo iyan a: “Mataan a sekaniyan na inomanan sa nem polo ago siyaw a gintas a oman i isa on na datar o kayaw niyan.” [Piyanothol i Bukhari ago si Muslim]

Pangenengken  sa Naraka:

An-Nar (Naraka) na darpa a aden a kayo a pephakambowat ko Imbak o Jahim a so onga niyan na datar o olo o manga Shaitan. Giyangkanan a kayo a biyaloy a siksa ko manga pananakoto a salimbot a aya iran pangenengken a khipno ko manga tiyan iran.

ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ, لَآكِلُونَ مِن شَجَرٍ مِّن زَقُّومٍ, فَمَالِؤُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ , فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ, فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ,  هَذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ,

"Oriyan iyan na mataan! a skano hay mithataridadag! - a miyamanaplis, - Na phakakan kano dn ko kayo a Zaqqom, Na mapnopno iyo ron so manga tiyan iyo; Na misondok iyo ron so phlikabo a ig. Na makainom kano sa kainom a manga onta a pkhawaw! Giyaya i talagad kiran ko gawii a kapamalas!“

[Al-Waqi’ah 56:51-56]

لَّيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٍ,  لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِن جُوعٍ 

“Daa pangn´ngkn iran a rowar ko sorokn, Di ipkhawlit, go di phakarn sa kaor.”

[Al-Ghashiyah 88:6-7]

إِنَّ لَدَيْنَا أَنكَالاً وَجَحِيماً,  وَطَعَاماً ذَا غُصَّةٍ وَعَذَاباً أَلِيماً

“Mataan! a adn a zisii Rkami a manga patong, ago kadg, Go pangn´ngkn a pakabakg, go siksa a malipds!”

[Al-Muzzammil 73:12-13]

 فَلَيْسَ لَهُ الْيَوْمَ هَاهُنَا حَمِيمٌ , وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ  لَا يَأْكُلُهُ إِلَّا الْخَاطِؤُونَ 

"Na da a bagian iyan sa alongan nai sii a tonganay a phakaompiya on, Go da a pangn´ngkn iyan a rowar ko sago o taw ko naraka, Daa phakakan on inonta so manga baradosa.”

[Al-Haqqah 69:35-37]

إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّوم ,طَعَامُ الْأَثِيمِ  , كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ  كَغَلْيِ الْحَمِيمِ  

“Mataan! a so kayo a Zaqqom, Na pangn´ngkn o baradosa, Lagid o totonagn a galang, a pndidi ko manga tiyan, Lagid o totonagn a galang, a pndidi ko manga tiyan,”

[Ad-Dukhan 44:43-46]

Panginginomen sa Naraka (Apoy)

Apiya so paginomen o siran oto sisii sa Naraka na miyaaloy sa Quran. Pitharo o Allah:

كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاء حَمِيماً فَقَطَّعَ أَمْعَاءهُمْ

“Ba lagid o skaniyan a kakal ko naraka, go pphamakainomn siran sa ig a phlikabo, na phangattphd iyan so manga tinai ran?”

[Muhammad 47:15]

وَاسْتَفْتَحُواْ وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ,  مِّن وَرَآئِهِ جَهَنَّمُ وَيُسْقَى مِن مَّاء صَدِيدٍ , يَتَجَرَّعُهُ وَلاَ يَكَادُ يُسِيغُهُ وَيَأْتِيهِ الْمَوْتُ مِن كُلِّ مَكَانٍ وَمَا هُوَ بِمَيِّتٍ وَمِن وَرَآئِهِ عَذَابٌ غَلِيظٌ

“Na miyangni siran sa tabang (ko Allah), na miyalogi so oman i takabor a somosorang (ko bnar). Sii ko khabolosan iyan so naraka Jahannam, go phakainomn ko ig a dana’, Phlikgan on, go margn a kaphlinoa niyan on go pphakatalingoma on so kapatay phoon ko oman i darpa, a di bo phatay skaniyan: Go sii ko khabolosan iyan so siksa a mitataralo.”

[‘Ibrahim 14:15-17]

 وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ فَمَن شَاء فَلْيُؤْمِن وَمَن شَاء فَلْيَكْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَاراً أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا وَإِن يَسْتَغِيثُوا يُغَاثُوا بِمَاء كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءتْ مُرْتَفَقاً

Na tharoang ka a: "So bnar na phoon ko Kadnan iyo: Na sadn sa khabaya, na paratiyaya, go sadn sa khabaya, na khapir: Mataan! a Skami na pithiyagaran Ami so manga darowaka sa apoy, khalikopan siran o manga kadg iyan; na amay ka mangni siran sa inomn na pakainomn siran sa ig a lagid o totonagn a timbga, a phakatotong ko manga paras. Piyakasisingay a inomn! Go miyakaratarata a darpa!"

[Al-Kahf 18:29]

So kakharegeni sa Naraka o manga taw sa taman sa taman

 إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ , لَا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَهُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ

“Mataan! a so manga baradosa na sii ko siksa ko naraka Jahannam, manga kakal: Di kiran khababasan, go siran na kaadaan siran roo sa panginam.”

[Az-Zukhruf 43:74-75]

Miyakapoon ko Nu’man Bin Bashir a so Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) na pitharo iyan: “Aya maito i siksa o taw ko naraka na so taw a adn a bakiya iyan a apoy a ipendidi o otek iyan so kayaw niyan sa datar o kapndidi o ipapakayaw a ig, a giyankoto a taw na daa khailay niyan a taw a ba on makalawan sa kasakit i siksa ko kapakagegedam iyan sa masakit, a skaniyan i malbod kiran i siksa.” [Sahih]

Ingkaino siran (manosiya) phakaNaraka?

 مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ, قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ, وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ, وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ,وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ,  حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ

"Ino kano phakasold ko naraka Sakar? Ismbag iran: "Da kami mabaloy a pd ko manga barasambayang, Go da kami mabaloy a pphamgay sa pangn´ngkn ko miskin, Go miyabaloy kami a pphamrak, a pd o pphamamrak, Go miyabaloy kami a gii ami pakambokhagn so alongan a kapamalas, Taman sa miyakatalingoma rkami so kapakatangkd (a giyoto so kapatay)."

[Al-Muddaththir 74:42-47]

Miyakathitayan ko Hudhaifah Ibn Yaman (Radiallaho ‘Anhu) a pitharo o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam): “Aden a mga tao a phaka talingoma a pephanolon siran, na aya ipephanolon iran ko mga tao na so ikhawlog iran ko Naraka, na saden sa maratiyaya kiran na ishombo siran ko Jahanna” Na pitharo o Hudhaifah (Radiallaho ‘Anhu): “Ya Rasulullah, antona siran a mga taw?” Na tig o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam): “Manga taw anan a ped rekitano bo, go lagid tano bo sa katharo (maana ped tano bo a mag-ingaran sa Muslim)”

So Mu’min a miyaratiyaya na di khatatap ko Naraka. Sa amay ka sekaniyan na miyakandosa ko manga ala a dosa sa daon mitana so siksa iyan sa nggolalan sa hudud, odi na da makatawbat, odi na da masogat a tiyoba odi na sakit a phakaroro sankoto a dosa niyan, ago da makanggolawla sa khisapeng iyan on, na sekaniyan na khaisip sankoto a galbek iyan a dosa niyan. Sa so Allah na thimbangn iyan so galbek iyan a mapiya ago so manga dosa niyan a so da niyan matawbat, na o makapened so timbang o amal iyan a mapiya na madalem ko sorga, go datar oto a o makathimbang sa kapened so mapiya niyan ago so marata iyan. Pitharo o Allah:

وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلاَ تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا , وَإِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا ,

 وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ

“Go imbtad ami so manga timbangan a kaontol ko alongan a Qiyamah sa da dn a khalalim a ginawa sa mlk bo, sa amay ka maadn a timbang a od a sabi na italingoma mi skaniyan (a amal iyan) sa khasanaan kami dn a pphagisip”

[Al-Anbiya 21:47]

Pontosan:

Manga Siksa sa Naraka Jahannam

• Darpa a diden khaosog ago diden khapno
• Darpa a tanto ko miyakalibo-liboteng
• Darpa a kakoloban sa kahinaan
• Darpa a phlikabo so dalendegon
• Pito polo gintas so kayaw o Apoy
• So phamakasoled sa Naraka na siran a da panambayang, di phamemegay ko manga miskin, ago manga bokhag
• So manga takbor na di kiran khalkaan so manga pinto o langit ago di siran phakasoled sa sorga taman sa di makasoled sa onta kop so o ragoom
• So manga monafik na sii ko da pithamanan a mababa ko Naraka
• So manga monafik na diden phakatoon sa phananabang-on
• So manga monafik na sii phakaantap ko miyakarata-rata a darpa o Naraka
• Siran a minggalebek sa marata na aden a bagian iran ko Naraka
• So minggalebek sa marata na lagid oba kiyakoloban so manga paras iran sa apoy miyangirengkirem
• So manga miyangongkir na aya nditaren iran na apoy a phangododen ko poro o manga olo iran a phlikabo ron so ig
• So manga bokhag na miyamangintem-item so manga paras iran a datar o manga oring
• So manga siyanka iran so manga tanda o Allah na pagiyaon ko apoy sa oman matotong so manga kobal iran na sambian sa manga kobal a salakaw aniran kataami so siksa
• So da pamaratiyaya sa Akhirat na bagian iran so siksa a malipedes
• So miyamangongkir na di siran phamatay, rek iran so kaporoan iran a milapilapis so apoy ago kababaan iran a milapilapis so apoy
• So miyamangongkir na pithiyagaran iran so manga rantay ago manga patong ago kadeg
• Darpa a manga igaan iyan na apoy ago so atag iyan na manga sapeng a apoy sii ko manga pananakoto
• Aya itagon sa Apoy na so manga manosiya (di phamaratiyaya) ago so manga ator
• Darpa a aya dempas ago tanggob na apoy
• Aya nditarenon na tombaga a pelangga go mikokolob kiran so apoy
• So rantay na aya karawa iyan na pito polo hasta
• So pangenengken na phoon ko kayo a Zaqqom a khipno sa tiyan iran a khisondokon so phlikabo a ig
• So pangenengken soroken, di ipkhawlit ago di phakaren sa kaor ago phakabhakeg
• So pangenengken a phoon sa Zaqqom na lagid o totonagen a galang a pendidi ko manga tiyan
• So panginginomen a ig na phlikabo sa kayaw na phangateteped iyan so manga tina-i
• So manga takabor na phakainom ko ig a dana, phlikgan on, ago maregen a kaplinowa niyanon
• So panginginomen na tanto ko piyakasisingay a inomen a lagid o totonagen a timbega ago phakatotong ko manga paras
• So maito i siksa na aden a bakiya iyan a apoy a ipendidi o otek sa kayaw sa datar o kapendidi o ipapakayaw a ig

Ago madakel pen...

 ALLAHU 'ALAM